Γνώμη: Οι ΗΠΑ πρέπει να εξετάσουν τα δικά τους προβλήματα αντί να κατηγορούν την Κίνα

Στις 5 Απριλίου πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις σε πολλές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών κατά της κυβέρνησης Τραμπ. Διαδηλωτές στη Νέα Υόρκη κρατούσαν πανό με την εικόνα ενός πιγκουίνου, εκφράζοντας έτσι την αντίθεσή τους στην πολιτική δασμών της αμερικανικής κυβέρνησης. (Φωτογραφία/Xinhua)

Οι πρόσφατες δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων που κατηγορούν την Κίνα ότι «πλημμυρίζει» τις παγκόσμιες αγορές με εξαγωγές και ζητούν «εξισορρόπηση» της οικονομίας της είναι απλώς ανακυκλωμένα επιχειρήματα που χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό εναντίον της Κίνας. Αυτοί οι ισχυρισμοί αγνοούν τις βαθιές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα καθώς η Κίνα προχωρά προς μια υψηλής ποιότητας και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.

Ο λεγόμενος ισχυρισμός για «εξισορρόπηση» αντανακλά μια νοοτροπία Ψυχρού Πολέμου και μια λογική μηδενικού αθροίσματος, που καθοδηγείται περισσότερο από πολιτικά κίνητρα παρά από οποιαδήποτε ορθή οικονομική λογική.

Στην πραγματικότητα, η εγχώρια κατανάλωση έχει καταστεί ο κύριος μοχλός της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, η εσωτερική ζήτηση συνέβαλε κατά 68,8% στην αύξηση του ΑΕΠ, με την κατανάλωση να αντιπροσωπεύει μόνη της πάνω από το ήμισυ. Πέρυσι, η κατανάλωση συνέβαλε κατά 44,5%, ξεπερνώντας τις καθαρές εξαγωγές (30,3%) και τις επενδύσεις (25,2%) ως κύριος μοχλός ανάπτυξης.

Ταυτόχρονα, η εμπορική δομή της Κίνας συνεχίζει να βελτιώνεται. Το συνολικό εμπόριο αγαθών αυξήθηκε κατά 6,1% σε ετήσια βάση το πρώτο εξάμηνο του έτους, με το γενικό εμπόριο, που χαρακτηρίζεται από μακρύτερες αλυσίδες αξίας και υψηλότερη προστιθέμενη αξία, να αντιπροσωπεύει το 65% των συνολικών εισαγωγών και εξαγωγών. Τα μηχανικά και ηλεκτρικά προϊόντα αντιπροσώπευαν περίπου το 60% των εξαγωγών της Κίνας, με τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, τα βιομηχανικά ρομπότ και τα ολοκληρωμένα κυκλώματα, να σημειώνουν ισχυρή ανάπτυξη.

Παρά τις αυξανόμενες παγκόσμιες αβεβαιότητες και την αργή παγκόσμια ανάκαμψη, η Κίνα παραμένει πόλος έλξης για τις ξένες επενδύσεις. Κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους ιδρύθηκαν στην Κίνα πάνω από 30.000 νέες επιχειρήσεις με ξένες επενδύσεις, σημειώνοντας αύξηση 11,7% σε ετήσια βάση. Η σύνθεση των ξένων επενδύσεων μετατοπίζεται επίσης προς τις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας, με σημαντικές αυξήσεις σε τομείς όπως οι υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου, η φαρμακευτική βιομηχανία, η αεροδιαστημική και ο ιατρικός εξοπλισμός.

Η Κίνα δεν φέρει ευθύνη για το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ και η στοχοποίηση της Κίνας δεν θα λύσει τα βαθύτερα οικονομικά προβλήματα της χώρας. Πολλά από τα προϊόντα που εξάγει η Κίνα στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν εξαρτήματα που εισάγονται από άλλες χώρες, ενώ ένα μεγάλο μέρος προέρχεται από αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Κίνα. Αυτά υπολογίζονται ως κινεζικές εξαγωγές, αλλά ωφελούν τις αμερικανικές εταιρείες.

Στην πραγματικότητα, οι αμερικανικές πολυεθνικές εταιρείες έχουν σημειώσει ισχυρή ανάπτυξη από τις δραστηριότητές τους στο εξωτερικό, κερδίζοντας συχνά περισσότερα στο εξωτερικό παρά στην πατρίδα τους. Ωστόσο, οι παραδοσιακές στατιστικές για το εμπόριο δεν το λαμβάνουν αυτό υπόψη, υπερεκτιμώντας το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ και κρύβοντας ποιος πραγματικά κερδίζει από την παγκοσμιοποίηση - κυρίως οι πλούσιοι, όχι οι απλοί Αμερικάνοι πολίτες.

Αεροφωτογραφία από drone που τραβήχτηκε στις 10 Ιουλίου του 2025 δείχνει μια άποψη του τερματικού σταθμού εμπορευματοκιβωτίων Λονγκτάν (Longtan) του Λιμανιού Ναντζίνγκ στην πόλη Ναντζίνγκ της επαρχίας Τζιανγκσού. (Φωτογραφία / Xinhua)

Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι οι αμερικανοί αξιωματούχοι κατηγορούν άλλους για οικονομική ανισορροπία, αγνοώντας τις βαθιές διαρθρωτικές ανισορροπίες στην πατρίδα τους, οι οποίες ενέχουν κινδύνους όχι μόνο για το αμερικανικό κοινό, αλλά και για την παγκόσμια οικονομία.

Μια βασική ανισορροπία έγκειται στο οικονομικό μοντέλο «υψηλής κατανάλωσης, χαμηλών αποταμιεύσεων» της χώρας. Τα ποσοστά προσωπικών αποταμιεύσεων μειώνονται εδώ και δεκαετίες, με τα πρόσφατα στοιχεία να δείχνουν απογοητευτική απόδοση εν μέσω αυξανόμενου κόστους διαβίωσης και αυξανόμενου χρέους των νοικοκυριών. Στον δημόσιο τομέα, οι ομοσπονδιακές αποταμιεύσεις έχουν επιδεινωθεί σημαντικά καθώς τα δημοσιονομικά ελλείμματα διογκώνονται. Οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέγραψαν έλλειμμα 1,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το οικονομικό έτος 2024, ακολουθούμενο από έλλειμμα 1,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το πρώτο εξάμηνο του οικονομικού έτους 2025, και τα δύο σχεδόν ιστορικά υψηλά επίπεδα εκτός των ετών της πανδημίας.

Ένα άλλο μακροχρόνιο ζήτημα είναι το μοντέλο ανάπτυξης της Αμερικής που βασίζεται στο χρέος. Η αμερικανική κυβέρνηση άρχισε να δανείζεται αλόγιστα τη δεκαετία του 1980 και το 1985 μετατράπηκε από καθαρός πιστωτής σε καθαρός οφειλέτης. Το εθνικό χρέος έχει εκτοξευθεί από 3,2 τρισεκατομμύρια δολάρια το 1990 σε σχεδόν 37 τρισεκατομμύρια δολάρια σήμερα. Οι πληρωμές τόκων για το χρέος αυτό υπερβαίνουν πλέον τις ετήσιες αμυντικές δαπάνες.

Ίσως το πιο ενδεικτικό είναι η χρηματοοικονομικοποίηση της αμερικανικής οικονομίας. Από τη δεκαετία του 1970, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν υποστεί σταθερή αποβιομηχάνιση, μετακινούμενη από τη μεταποίηση και το εμπόριο προς τη χρηματοοικονομία. Οι χαλαρά ρυθμιζόμενες χρηματοπιστωτικές αγορές έχουν οδηγήσει στην υπερβολική επέκταση του εικονικού κεφαλαίου, ενώ η πραγματική οικονομία, ειδικά η μεταποίηση, έχει υποστεί ολοένα και μεγαλύτερη αποδυνάμωση. Αυτές οι τάσεις έχουν επιδεινώσει τις εμπορικές ανισορροπίες και έχουν καταστήσει την αμερικανική οικονομία πιο ευάλωτη.

Η άποψη ότι η οικονομία της Κίνας είναι «ανισορροπημένη» δεν βασίζεται σε γεγονότα. Πρόκειται για μια πολιτική αφήγηση, που έχει δημιουργηθεί για να δικαιολογήσει την άσκηση πίεσης στην Κίνα. Επανειλημμένα, αυτοί οι ισχυρισμοί έχουν αποτύχει να αντέξουν στη δοκιμασία της πραγματικότητας. Η ιστορία θα δείξει ότι η συκοφαντία των άλλων δεν μπορεί να σταματήσει την οικονομική πρόοδο της Κίνας – και τα λογοπαίγνια δεν μπορούν να συγκαλύψουν την αλήθεια για πάντα.