Γιατί η Κίνα, μια αναπτυσσόμενη χώρα, παραμένει προσηλωμένη στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα;

Από τον Τσενγκ Τσέν, Λαϊκή Ημερησία

Ηλεκτρικά λεωφορεία φορτίζονται σε φωτοβολταϊκό σταθμό λεωφορείων στην πόλη Λουόγιανγκ, της επαρχίας Χενάν στην Κεντρική Κίνα. (Φωτογραφία: Zhang Yixi/People's Daily Online)

Σε μια εποχή που ορισμένες ανεπτυγμένες χώρες υποχωρούν από τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα, γιατί η Κίνα, ως αναπτυσσόμενη χώρα, παραμένει σταθερή στην επιδίωξη της μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα;

Η πιο άμεση απάντηση βρίσκεται στην αυξανόμενη απειλή που αποτελεί η υπερθέρμανση του πλανήτη για την επιβίωση του ανθρώπου και το μέλλον του ανθρώπινου πολιτισμού.

Τα αέρια του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και το υποξείδιο του αζώτου, είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για την κλιματική αλλαγή. Σε αυτό το πλαίσιο, ο όρος «άνθρακας» αναφέρεται γενικά σε αυτά τα αέρια του θερμοκηπίου.

Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της αύξησης των εκπομπών και των όλο και πιο συχνών και έντονων κλιματικών αλλαγών.

Ο πλανήτης θερμαίνεται με ανησυχητικό ρυθμό. Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός έχει επιβεβαιώσει ότι το 2024 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί, με χαρακτηριστικό γνώρισμα την αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων. Οι μηνιαίες τιμές βροχόπτωσης έφτασαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, 27% υψηλότερα από την περίοδο αναφοράς, ενώ τα ακραία φαινόμενα ημερήσιας βροχόπτωσης ήταν 52% πιο συχνά το 2024 σε σύγκριση με την περίοδο 1995-2005.

Καμία χώρα δεν μπορεί να παραμείνει απρόσβλητη από τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Κλίματος της Κίνας, η μέση θερμοκρασία στην Κίνα το 2024 ήταν 10,9 βαθμοί Κελσίου, η υψηλότερη από το 1951. Η μέση θερμοκρασία στην Κίνα εκείνο το έτος ήταν η υψηλότερη από το 1961, όταν η χώρα άρχισε να καταγράφει πλήρη μετεωρολογικά δεδομένα. Εν τω μεταξύ, η μέση βροχόπτωση σε ολόκληρη τη χώρα έφτασε τα 697,7 mm, 9% περισσότερο από τον ετήσιο μέσο όρο. Αυτές οι κλιματικές ανωμαλίες έχουν διαταράξει την αγροτική παραγωγή, έχουν θέσει σε κίνδυνο ζωές και έχουν προκαλέσει απώλειες περιουσίας.

Πέρα από αυτά τα άμεσα προβλήματα, η δέσμευση της Κίνας για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα καθοδηγείται επίσης από βαθύτερες διεθνείς και εγχώριες παραμέτρους.

Σε διεθνές επίπεδο, η δέσμευση της Κίνας για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αντανακλά τόσο την ευθύνη της ως μεγάλης χώρας όσο και την επείγουσα ανάγκη να οικοδομηθεί μια κοινότητα με κοινό μέλλον για την ανθρωπότητα. Η εμπειρία και οι πρακτικές της Κίνας στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μπορούν να βοηθήσουν άλλες αναπτυσσόμενες χώρες να ενισχύσουν την ικανότητά τους να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή, συμβάλλοντας έτσι στην παγκόσμια μετάβαση προς ένα βιώσιμο μέλλον.

Ως σημαντική συμμετέχουσα, συνεισφέρουσα και ηγέτιδα στην παγκόσμια οικολογική πρόοδο, η Κίνα συμμετέχει ενεργά στην παγκόσμια περιβαλλοντική διακυβέρνηση και συνεχίζει να αυξάνει την επιρροή και τη φωνή της στο παγκόσμιο σύστημα περιβαλλοντικής διακυβέρνησης. Η χώρα έχει δημιουργήσει την μεγαλύτερη και πληρέστερη βιομηχανική αλυσίδα νέας ενέργειας στον κόσμο. Μόνο το 2023, οι εξαγωγές της σε προϊόντα αιολικής και φωτοβολταϊκής ενέργειας συνέβαλαν στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά περίπου 810 εκατομμύρια τόνους στις χώρες προορισμού.

Η φωτογραφία δείχνει ένα αιολικό πάρκο στην περιοχή Τζιμό, της πόλης Τσινγκντάο, στην επαρχία Σαντόνγκ της ανατολικής Κίνας. (Φωτογραφία: Liang Xiaopeng/People's Daily Online)

Στο εσωτερικό μέτωπο, η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα συμβάλλει στην πράσινη μετατροπή χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και στη βιώσιμη ανάπτυξη της Κίνας. Βοηθά στη βελτίωση του οικολογικού περιβάλλοντος της Κίνας και προωθεί την αρμονική συνύπαρξη μεταξύ ανθρώπου και φύσης.

Η Κίνα έχει προβεί σε σημαντικές προσαρμογές στο ενεργειακό της μείγμα, με ισχυρή ανάπτυξη στην υδροηλεκτρική, πυρηνική, αιολική και ηλιακή ενέργεια. Αυτές οι προσαρμογές έχουν μειώσει τις εκπομπές τόσο αερίων του θερμοκηπίου όσο και ρύπων, συμπεριλαμβανομένων των PM2,5. Μεταξύ του 2015 και του 2023, η μέση συγκέντρωση PM2,5 στις κινεζικές πόλεις σε επίπεδο νομού και άνω, μειώθηκε περισσότερο από 30%. Από το 2013 έως το 2022, ενώ το ΑΕΠ στην περιοχή Πεκίνου-Τιαντζίν-Χεμπέι της Κίνας αυξήθηκε κατά 60%, οι συγκεντρώσεις PM2,5 μειώθηκαν περισσότερο από 60%.

Η μείωση του άνθρακα συμβάλλει επίσης στην αντιμετώπιση των περιορισμών στους πόρους και το περιβάλλον, επιτρέποντας τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η Κίνα ηγείται πλέον παγκοσμίως σε εγκατεστημένη ισχύ για αιολική, φωτοβολταϊκή, υδροηλεκτρική ενέργεια και ενέργεια από βιομάζα. Κατά την τελευταία δεκαετία, το μερίδιο του άνθρακα στην κατανάλωση ενέργειας της Κίνας μειώθηκε κατά 12,6 ποσοστιαίες μονάδες. Μεταξύ του 2013 και του 2023, η Κίνα υποστήριξε μέσο ετήσιο οικονομικό ρυθμό ανάπτυξης 6,1% με αύξηση 3,3% στην κατανάλωση ενέργειας. Το 2023, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντιπροσώπευαν περίπου το ένα τρίτο της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της Κίνας.

Σύμφωνα με την τάση της τεχνολογικής ανάπτυξης, η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα συμβάλλει στην προώθηση της μεταμόρφωσης και της αναβάθμισης της οικονομικής δομής. Η Κίνα έχει καταργήσει σταδιακά πάνω από 150 εκατομμύρια τόνους ξεπερασμένης παραγωγικής ικανότητας χάλυβα και έχει ολοκληρώσει αναβαθμίσεις εξαιρετικά χαμηλών εκπομπών για 134 εκατομμύρια τόνους παραγωγικής ικανότητας χάλυβα. Η χώρα διαθέτει την μεγαλύτερη, πιο ολοκληρωμένη και πιο ανταγωνιστική βιομηχανική αλυσίδα καθαρής ενέργειας στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 80% της παγκόσμιας παραγωγής πολυπυριτίου, πλακιδίων, ηλιακών κυψελών και μονάδων, καθώς και το 60% της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας ανεμογεννητριών.

Στην ουσία, στο ερώτημα γιατί η Κίνα συνεχίζει να μειώνει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα η απάντηση είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το ευρύτερο ερώτημα του πώς ορίζει κανείς την ανάπτυξη.

Ακόμη και όταν ορισμένες χώρες αμφιταλαντεύονται ως προς τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα, η Κίνα παραμένει αποφασιστική, καθώς η αναπτυξιακή πορεία που ακολουθεί ανταποκρίνεται πραγματικά στις αυξανόμενες προσδοκίες των πολιτών για μια καλύτερη ζωή και στηρίζεται στη νέα αναπτυξιακή φιλοσοφία.

Η πράσινη ανάπτυξη είναι το καθοριστικό χαρακτηριστικό της υψηλής ποιότητας ανάπτυξης της Κίνας, και η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι απαραίτητη για την επίτευξή της. Προωθώντας τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η Κίνα μετασχηματίζει επίσης το μοντέλο ανάπτυξής της.