Οι προσπάθειες ενός Κινέζου γιατρού να στηρίξει και να εκπαιδεύσει Τανζανές νοσηλεύτριες

Ο Ζανγκ Τζουνκιάο δίνει οδηγίες στις τοπικές νοσοκόμες της Τανζανίας να μάθουν γνώσεις πρώτων βοηθειών. (Φωτογραφία / Xinhua)

Ο ήχος του κλιματιστικού γέμιζε το δωμάτιο εκπαίδευσης στο Εθνικό Νοσοκομείο Μουχίμπιλι στην πόλη Ντάρ ες Σαλάαμ της Τανζανίας. Ο Ελίκ Γουίλιαμ Μουακατούνγκιλα, νοσηλευτής, πίεζε τα γαντισμένα χέρια του σφιχτά στο στήθος μιας ρεαλιστικής κούκλας προσομοίωσης. Η αναπνοή του ήταν σταθερή, τα μάτια του συγκεντρωμένα.

Δίπλα του στεκόταν ο Ζανγκ Τζουνκιάο, επικεφαλής της 27ης Κινεζικής Ιατρικής Ομάδας στην Τανζανία, παρατηρώντας προσεκτικά.

«Διατήρησε τον ρυθμό σου. Πίεση, απελευθέρωση, μην βιάζεσαι», είπε ήρεμα ο Ζανγκ, με τον τόνο του σταθερό, αλλά ενθαρρυντικό. Κάποιες φορές, ρύθμιζε τα χέρια του Ελίκ, καθοδηγώντας τον πίσω στην σωστή θέση. Κοντά του, δύο άλλες νοσηλεύτριες παρακολουθούσαν με προσοχή, με τα πρόσωπά τους καλυμμένα από μάσκες, αντανακλώντας συγκέντρωση και θαυμασμό.

Ο Ελίκ ήταν εγγεγραμμένος νοσηλευτής αναισθησιολόγος μόλις για ενάμιση χρόνο, αλλά υπό την καθοδήγηση του Ζανγκ, η αυτοπεποίθησή του και η ικανότητά του είχαν ανθίσει.

«Έχω μάθει δεξιότητες που δεν φανταζόμουν ποτέ, όπως η χρήση του βίντεο λαρυγγοσκοπίου. Πριν, δεν ήξερα καν πώς να το τοποθετήσω σωστά. Τώρα, μπορώ με σιγουριά να διαχειριστώ δύσκολες αεροφόρους οδούς», είπε ο Ελίκ, με τη φωνή του γεμάτη υπερηφάνεια.

Το στυλ διδασκαλίας του Ζανγκ ήταν μεθοδικό, αλλά εξαιρετικά υπομονετικό. Κάθε μάθημα άρχιζε με μια επίδειξη, τα δάχτυλά του ακριβή όπως ενός έμπειρου χειρουργού. Στη συνέχεια, καθοδηγούσε τα χέρια του Ελίκ, διορθώνοντας τη λαβή του και προσφέροντας ήσυχες ενθαρρύνσεις. Κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας, ο Ζανγκ εισήγαγε στον Ελίκ την τοποθέτηση κεντρικής γραμμής, μια σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει την εισαγωγή ενός λεπτού καθετήρα σε μια μεγάλη φλέβα.

«Αυτό έχει να κάνει με την αίσθηση, όχι μόνο με την όραση», ψιθύρισε ο Ζανγκ, παρακολουθώντας την πορεία της φλέβας. Οι πρώτες απόπειρες του Ελίκ ήταν διστακτικές, αλλά η σταθερή παρουσία του Ζανγκ του έδωσε το θάρρος να προσπαθήσει ξανά. Λίγο αργότερα, η βελόνα βρήκε το στόχο της.

Ωστόσο, καμία προσομοίωση δεν μπορούσε να συγκριθεί με την ένταση μιας πραγματικής περίπτωσης. Δύο εβδομάδες νωρίτερα, ένας κρίσιμα άρρωστος ασθενής είχε μεταφερθεί στο χειρουργείο. Η επέμβαση κράτησε σχεδόν 13 ώρες, δοκιμάζοντας την αντοχή κάθε μέλους της ομάδας.

Με τα χειρουργικά φώτα να λάμπουν από πάνω, η ευθύνη του Ελίκ ήταν να διατηρήσει την αναισθησία, κρατώντας τον ασθενή ασφαλή μεταξύ συνείδησης και αμηχανίας. Ο Ζανγκ δεν τον άφησε στιγμή. Η ήρεμη φωνή του έδινε οδηγίες και τα σταθερά του χέρια ήταν έτοιμα να βοηθήσουν.

Ο Ζανγκ Τζουνκιάο δίνει οδηγίες στις τοπικές νοσοκόμες της Τανζανίας να μάθουν γνώσεις πρώτων βοηθειών. (Φωτογραφία / Xinhua)

«Δεν έχω δει ποτέ γιατρό τόσο αφοσιωμένο. Μας δίδαξε περισσότερα από δεξιότητες. Μας δίδαξε υπομονή, ανθεκτικότητα και συμπόνια», είπε σιγά ο Ελίκ.

Η πορεία όμως δεν ήταν χωρίς προκλήσεις. Το γλωσσικό εμπόδιο ήταν συνεχές. Μερικές φορές οι εξηγήσεις του Ζανγκ προκαλούσαν σύγχυση. Αλλά όταν τα λόγια δεν ήταν αρκετά, οι πράξεις μιλούσαν. Ο Ζανγκ έγινε μάστερ της μη λεκτικής διδασκαλίας, χρησιμοποιώντας χειρονομίες, σχέδια και καθαρές επιδείξεις.

«Δεν καταλαβαίνουμε πάντα τα λόγια του, αλλά πάντα καταλαβαίνουμε τις πράξεις του», είπε ο Ελίκ γελώντας.

Η πραγματική επίδραση του Ζανγκ έγινε εμφανής όταν ο Ελίκ επιλέχθηκε -- χάρη στη στήριξη της Κινεζικής ιατρικής ομάδας -- για ένα πρόγραμμα προχωρημένης εκπαίδευσης αναισθησίας στην Κίνα, διάρκειας 20 ημερών. Για τον Ελίκ, ήταν όνειρο που γινόταν πραγματικότητα.

«Θέλω να μάθω περισσότερα για τον προηγμένο εξοπλισμό και τη διαχείριση ασθενών σε κάθε στάδιο φροντίδας. Όταν επιστρέψω, θα μοιραστώ όσα έχω μάθει με τους συναδέλφους μου», είπε με φωνή γεμάτη ενθουσιασμό και ευγνωμοσύνη.

Η καθοδήγηση του Ζανγκ ξεπέρασε τα άτομα. Στο νοσοκομείο, αναγνώρισε γρήγορα ένα σοβαρό πρόβλημα: την έλλειψη επαγγελματιών αναισθησιολόγων. Υπήρχαν λιγότεροι από 20 αναισθησιολόγοι και μόλις πάνω από 40 νοσηλευτές αναισθησίας που εξυπηρετούσαν ολόκληρο το νοσοκομείο. Το φορτίο ήταν τεράστιο.

«Χρειαζόμαστε περισσότερους γιατρούς και νοσηλευτές για την αναισθησία. Στην αίθουσά μου, έχουμε επτά ή οκτώ χειρουργικές αίθουσες, αλλά μόνο τρεις ή τέσσερις αναισθησιολόγους. Αυτό δεν είναι αρκετό», εξήγησε ο Ζανγκ.

Η λύση του ήταν πρακτική αλλά μεταμορφωτική: να εκπαιδεύσει νοσηλευτές όχι μόνο στις βασικές τεχνικές, αλλά και σε προηγμένες διαδικασίες αναισθησίας -- ενδυναμώνοντάς τους να διαχειρίζονται σύνθετες περιπτώσεις ανεξάρτητα.

Η εξειδίκευση του Ζανγκ έγινε πηγή θαυμασμού. Ως μάστερ της διαχείρισης αεροφόρων οδών, παρουσίασε τεχνικές όπως η βίντεο λαρυγγοσκόπηση με οπτικές ίνες, εξηγώντας κάθε βήμα με ακρίβεια. Ωστόσο, πέρα από τις τεχνικές δεξιότητες, ήταν η ήρεμη παρουσία του, οι ήσυχες ενθαρρύνσεις και η αμετακίνητη υποστήριξή του που άφησαν ανεξίτηλη εντύπωση.

Στο ήσυχο δωμάτιο ανάρρωσης, όπου οι οθόνες έπιναν και οι ασθενείς κινούνταν κάτω από ζεστές κουβέρτες, ο Ελίκ στεκόταν στο πλάι ενός ασθενούς που ανάρρωνε. Με κάθε επιλογή που έκανε, κάθε βήμα που έκανε, η σταθερή φωνή του Ζανγκ αντηχούσε στο μυαλό του -- ένας ατελείωτος οδηγός στον ρυθμό της φροντίδας.