Τρία Σχόλια για την «Αυθαίρετη Επιβολή Δασμών από τις ΗΠΑ» (Μέρος 1): Ο Κόσμος Απαιτεί Δικαιοσύνη, Όχι Ηγεμονία

Από την Λαϊκή Καθημερινή Online

Πρόσφατα, υπό το πρόσχημα της «αμοιβαιότητας», η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών επέβαλε χωρίς δισταγμό δασμούς σε περισσότερες από 180 χώρες και περιοχές σε όλο τον κόσμο. Η γελοιότητα του να στοχοποιούνται μέχρι και πιγκουίνοι και φώκιες για φορολόγηση αποκαλύπτει τη λογική του μονομερούς εκφοβισμού και του «νόμου της ζούγκλας». Οι επίμονες ενέργειες της κυβέρνησης των ΗΠΑ, που αντιβαίνουν στη φυσική ροή της ιστορίας, είναι επιζήμιες τόσο για τους άλλους όσο και για την ίδια.

Οι ηγεμονικές ενέργειες της αμερικανικής κυβέρνησης αποσκοπούν αποκλειστικά στην εξυπηρέτηση των ίδιων της των συμφερόντων, στερώντας ταυτόχρονα από τις υπόλοιπες χώρες - και ιδιαίτερα τις πιο ευάλωτες - το δικαίωμα στην ανάπτυξη. Για παράδειγμα, χώρες όπως η Αϊτή και το Λεσόθο, που ήδη αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, ωθούνται ακόμη πιο κοντά στην κατάρρευση, ενώ οι λαοί τους υποφέρουν από τον δασμολογικό εκφοβισμό. Η επιβολή υπερβολικών δασμών σε μικρές χώρες με μονοδιάστατη οικονομική δομή ισοδυναμεί με προσπάθεια ανατροπής του πολυμερούς εμπορικού συστήματος μέσω ηγεμονίας, με σκοπό την αποκόμιση παγκόσμιων ωφελημάτων. Από τη μία, η κυβέρνηση των ΗΠΑ διακηρύσσει την ανάγκη για «δίκαιο εμπόριο», ενώ από την άλλη καταπατά ανοιχτά την αρχή της μη διάκρισης του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Κόβει την αναπτυξιακή βοήθεια και ταυτόχρονα επιβάλλει δασμούς. Πού υπάρχει εδώ αμοιβαιότητα; Είναι ξεκάθαρα η λογική της ηγεμονίας, όπου «το δίκαιο ανήκει στον ισχυρό».

Οι πολιτικές αυτές δεν βλάπτουν μόνο τις άλλες χώρες αλλά δημιουργούν σοβαρά προβλήματα και στον ίδιο τον αμερικανικό λαό. Η επιβολή δασμών αυξάνει τις τιμές των εισαγόμενων αγαθών, οδηγώντας τους καταναλωτές σε ακριβότερες αγορές. Ο υψηλός πληθωρισμός που προκύπτει έχει εκτοξεύσει το κόστος ζωής των απλών αμερικανικών οικογενειών. Υπολογίζεται ότι η απώλεια θέσεων εργασίας μπορεί να φτάσει τα 2 εκατομμύρια, ενώ κάθε οικογένεια θα χάσει τουλάχιστον 5.000 δολάρια σε εισόδημα. Ο κίνδυνος στασιμοπληθωρισμού έχει αυξηθεί, η αξιοπιστία του δολαρίου έχει κλονιστεί, και περιουσιακά στοιχεία σε δολάρια πωλούνται μαζικά. Η αυξανόμενη αβεβαιότητα στην παγκόσμια αγορά δυσκολεύει την επέκταση των αμερικανικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό και επηρεάζει αρνητικά το εξαγωγικό εμπόριο των ΗΠΑ. Μέσα στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι φωνές αντίδρασης αυξάνονται. Στις 23 Απριλίου, ένας συνασπισμός 12 πολιτειών υπέβαλε μήνυση κατά της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, κατηγορώντας την πολιτική δασμών ως παράνομη.

Η ιστορία έχει ήδη αποδείξει ότι οι εμπορικοί και δασμολογικοί πόλεμοι οδηγούν μόνο σε καταστάσεις όπου όλοι χάνουν. Τη δεκαετία του 1930, ο νόμος Σμουτ-Χόλεϊ προκάλεσε παγκόσμια ύφεση. Σήμερα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη και θα υποστεί αναπόφευκτα τις συνέπειες. Ακόμη και Αμερικανοί πολιτικοί παραδέχονται ότι το αποτέλεσμα της ανεξέλεγκτης επιβολής δασμών δεν θα είναι «Πρώτα η Αμερική», αλλά «Μόνη η Αμερική». Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Budget Lab του Πανεπιστημίου Yale, η πλήρης εφαρμογή των δασμών το 2025 θα μειώσει το ποσοστό ανάπτυξης του πραγματικού ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά 1,1 ποσοστιαίες μονάδες για το έτος εκείνο και κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση.

Ο κόσμος απαιτεί δικαιοσύνη, όχι ηγεμονία. Στο σημερινό πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, οι οικονομίες των χωρών είναι αλληλεξαρτώμενες, και οι αναταράξεις σε μία χώρα μπορούν να προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις σε πολλές άλλες. Στην πρόσφατη ετήσια συνεδρίαση του Συμβουλίου Εμπορίου Εμπορευμάτων του ΠΟΕ, οι σοβαρές ανησυχίες που εξέφρασε η Κίνα για τις «αυθαίρετες δασμολογικές πολιτικές» των ΗΠΑ βρήκαν ισχυρή απήχηση σε 46 χώρες. Πιστεύουμε ότι η πλειοψηφία των χωρών που πιστεύουν στη δικαιοσύνη και τη δίκαιη μεταχείριση θα κάνουν την επιλογή που εξυπηρετεί τα δικά τους συμφέροντα.