Σταδιακή εφαρμογή της δωρεάν προσχολικής εκπαίδευσης στην Κίνα

Το τελευταίο διάστημα, ένα από τα θέματα που απασχολεί περισσότερο τους Κινέζους γονείς με μικρά παιδιά είναι η εφαρμογή της πολιτικής δωρεάν προσχολικής εκπαίδευσης.

Η κυβερνητική έκθεση εργασίας του 2025, η οποία εγκρίθηκε πρόσφατα από το Εθνικό Λαϊκό Συνέδριο, περιλαμβάνει για πρώτη φορά τη δέσμευση για την «σταδιακή προώθηση της δωρεάν προσχολικής εκπαίδευσης». Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα στην υλοποίηση των πολιτικών δεσμεύσεων που είχαν ανακοινωθεί τα προηγούμενα χρόνια. Παράλληλα, ο πρώτος νόμος της Κίνας για την προσχολική εκπαίδευση, που εγκρίθηκε στα τέλη του 2024, θα τεθεί σε ισχύ τον Ιούνιο του 2025, θεσπίζοντας την υποχρέωση των τοπικών αρχών να παρέχουν δωρεάν προσχολική εκπαίδευση στις περιοχές όπου υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, με στόχο τη μείωση του οικονομικού βάρους των οικογενειών.

Για την υλοποίηση του μέτρου, ο υπουργός Παιδείας, Χουάι Τζινπένγκ, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι βρίσκονται σε εξέλιξη πολιτικές προετοιμασίας που αφορούν τόσο τη βελτίωση της προσβασιμότητας και της οικονομικής προσιτότητας των νηπιαγωγείων, όσο και την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών. Επιπλέον, τόνισε ότι «τα κατάλληλα νηπιαγωγεία ενθαρρύνονται να παρέχουν υπηρεσίες φροντίδας και για παιδιά ηλικίας δύο έως τριών ετών, δημιουργώντας μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση που συνδέει τη γέννηση, την ανατροφή και την εκπαίδευση».

Η πολιτική αυτή έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει τις ζωές των γονέων. Η κυρία Ταν, εργαζόμενη μητέρα ενός δίχρονου παιδιού στο Πεκίνο, χαρακτήρισε το μέτρο «πολύτιμο δώρο», καθώς η κόρη της πρόκειται να ξεκινήσει το νηπιαγωγείο τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, εξέφρασε την ανησυχία της σχετικά με το κόστος της φύλαξης για παιδιά κάτω των τριών ετών, τονίζοντας ότι αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στην απόφασή της για το αν θα αποκτήσει δεύτερο παιδί.

Οικονομικές επιβαρύνσεις και κρατική στήριξη

Το κόστος της προσχολικής εκπαίδευσης στην Κίνα διαφέρει σημαντικά από περιοχή σε περιοχή. Στο Πεκίνο, τα δημόσια νηπιαγωγεία χρεώνουν λιγότερο από 10.000 γιουάν (περίπου 1.394 δολάρια ΗΠΑ) ετησίως, αλλά οι γονείς συχνά αντιμετωπίζουν έντονο ανταγωνισμό για τις διαθέσιμες θέσεις. Τα ιδιωτικά νηπιαγωγεία, από την άλλη, μπορεί να κοστίζουν από μερικές εκατοντάδες έως αρκετές χιλιάδες δολάρια τον μήνα.

Για τα παιδιά κάτω των τριών ετών, οι επιλογές φροντίδας είναι ακόμη πιο περιορισμένες. Οι γονείς έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν είτε ιδιωτικά κέντρα φύλαξης, τα οποία κοστίζουν περίπου 1.000 δολάρια τον μήνα, είτε να προσλάβουν νταντά, με το κόστος να είναι παρόμοιο.

Για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, η κυβέρνηση έχει προβλέψει αύξηση 5% στις δαπάνες για την εκπαίδευση στον προϋπολογισμό του 2025, με έμφαση στην προοδευτική υλοποίηση της δωρεάν προσχολικής εκπαίδευσης και στη δικαιότερη κατανομή των εκπαιδευτικών πόρων σε όλη τη χώρα.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η νέα πολιτική αποτελεί μια σημαντική απάντηση στις ανησυχίες των πολιτών και μια επιτάχυνση της προσπάθειας της Κίνας να αναπτύξει ένα υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο είναι κρίσιμο για την επίτευξη του στόχου της χώρας να γίνει παγκόσμια ηγέτιδα στην εκπαίδευση.

Δημογραφικές προκλήσεις και η σημασία της εκπαίδευσης

Όπως και πολλές άλλες χώρες, η Κίνα αντιμετωπίζει το πρόβλημα της μείωσης των γεννήσεων. Ο αριθμός των νεογέννητων μειωνόταν επί επτά συνεχόμενα χρόνια, μέχρι που το 2024 σημειώθηκε αύξηση, η οποία αποδίδεται τόσο στη συγκυρία του μεταπανδημικού Έτους του Δράκου όσο και στην εφαρμογή μιας σειράς πολιτικών στήριξης των γεννήσεων.

Τα τελευταία χρόνια, η Κίνα έχει υιοθετήσει διάφορα μέτρα για την υποστήριξη των οικογενειών, όπως επιδοτήσεις, επέκταση της ασφαλιστικής κάλυψης, αύξηση της γονικής άδειας και δημιουργία περισσότερων δημόσιων δομών παιδικής φροντίδας.

Αυτές οι προσπάθειες είχαν θετικά αποτελέσματα. Το 2023, το ποσοστό εγγραφής στα προσχολικά εκπαιδευτικά ιδρύματα ξεπέρασε το 90%, σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας. Από το 2018, η Κίνα έχει επικεντρωθεί στη διεύρυνση των προσιτών οικονομικά νηπιαγωγείων, τα οποία λειτουργούν με δίδακτρα που συμμορφώνονται με τις κυβερνητικές οδηγίες. Μέχρι το 2024, πάνω από το 90% των παιδιών προσχολικής ηλικίας φοιτούσαν σε τέτοιες δομές.

Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η προσχολική εκπαίδευση στην Κίνα παρουσιάζει ανισότητες μεταξύ των περιοχών, έλλειψη πόρων και ελλείψεις σε εκπαιδευτικό προσωπικό.

Η Μα Γιουγιού, νέα μητέρα από την επαρχία Ανχούι, εξέφρασε την ελπίδα ότι η νέα πολιτική θα συμβάλει στην εκπαιδευτική ισότητα και θα μειώσει τις ανισότητες που προκύπτουν από οικονομικές διαφορές. «Η δωρεάν προσχολική εκπαίδευση δεν πρέπει να οδηγήσει σε μείωση της ποιότητας», τόνισε.

Προοπτικές και στρατηγική εφαρμογής

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η νέα πολιτική θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση του προσχολικού εκπαιδευτικού συστήματος, μέσα από κρατική χρηματοδότηση, καθορισμό ποιοτικών προτύπων και καλύτερη εκπαίδευση των εκπαιδευτικών.

Ο Ντάι Λιγί, αντιπρόεδρος του Πανεπιστημίου East China Normal, ανέφερε ότι η πολιτική θα βελτιώσει την ποιότητα της εκπαίδευσης στην πρώιμη παιδική ηλικία, δημιουργώντας έναν θετικό κύκλο που θα συνδέει την προσβασιμότητα με τις δωρεάν υπηρεσίες.

Ο Τούο Τσινγκμίνγκ, διευθυντής γυμνασίου στην επαρχία Σιτσουάν, πρότεινε την προοδευτική εφαρμογή της πολιτικής, αρχικά με πιλοτικά προγράμματα στις αναπτυγμένες περιοχές, πριν την πλήρη επέκταση σε εθνικό επίπεδο. «Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα σύστημα χρηματοδότησης, όπου οι κεντρικές και τοπικές κυβερνήσεις θα μοιράζονται την ευθύνη», τόνισε.

Η δωρεάν προσχολική εκπαίδευση αποτελεί μια φιλόδοξη μεταρρύθμιση που στοχεύει στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των οικογενειών, ενισχύοντας ταυτόχρονα την αναπτυξιακή πορεία της Κίνας προς ένα πιο δίκαιο και βιώσιμο εκπαιδευτικό σύστημα.