Παράλογες ακροβασίες των ΗΠΑ, εργαλειοποιούν τα οπιοειδή (φαιντανύλη) ώστε να επιβάλουν δασμούς

Την 1η Φεβρουαρίου, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα, επικαλούμενος τον υποτιθέμενο λόγο της «προμήθειας και της παράνομης διανομής φαιντανύλης στις Ηνωμένες Πολιτείες, με αποτέλεσμα τον θάνατο δεκάδων εκατομμυρίων Αμερικανών», για να επιβάλει δασμό 10% στα κινεζικά προϊόντα. Αυτή η κίνηση αποτελεί μια εντελώς παράλογη δικαιολογία, η οποία δεν είναι μόνο κακοφτιαγμένη, αλλά και εξαιρετικά ανήθικη.

Τα τελευταία χρόνια, το πρόβλημα της κατάχρησης φαιντανύλης στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει επιδεινωθεί σημαντικά. Σχετίζεται άμεσα με τη μακροχρόνια κουλτούρα των ναρκωτικών στη χώρα, τα οικονομικά συμφέροντα της φαρμακευτικής βιομηχανίας και τις πολιτικές αντιπαραθέσεις που συνοδεύονται από μετατόπιση ευθυνών. Είναι ξεκάθαρα ένα αποτέλεσμα της δικής τους προπαγάνδας και της κακής κοινωνικής διακυβέρνησης. Στην πραγματικότητα, η κατάχρηση οπιοειδών στις Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησε πριν από περισσότερα από 30 χρόνια. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ορισμένες φαρμακευτικές εταιρείες προώθησαν την ιδέα ότι τα οπιοειδή είναι «αβλαβή», ενώ γιατροί και φαρμακεία τα διαφήμιζαν μαζικά, δημιουργώντας σταδιακά μια «κουλτούρα ανακούφισης από τον πόνο». Οι άνθρωποι συνήθισαν να χρησιμοποιούν οπιοειδή αναλγητικά, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν στον εθισμό. Οι θάνατοι από υπερβολική δόση αυξήθηκαν σταθερά. Γύρω στο 2010, πολλοί στράφηκαν σε μια φθηνότερη και ισχυρότερη εναλλακτική – την ηρωίνη – κάτι που οδήγησε σε ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των θανάτων. Τα τελευταία χρόνια, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί περαιτέρω με τη μετάβαση σε άλλο οπιοειδές, τη φαιντανύλη. Όπως ανέφεραν η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, Anne Case, και ο Νομπελίστας Οικονομίας, Angus Deaton, στο βιβλίο τους Deaths of Despair and the Future of Capitalism, «Τα οπιοειδή έχουν γίνει ένα μαζικό αναισθητικό». Σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και καταναλωτής φαρμάκων που σχετίζονται με τη φαιντανύλη. Αν και οι Αμερικανοί αποτελούν μόλις το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού, καταναλώνουν το 80% των παγκόσμιων οπιοειδών.

Λογικά, αν οι Ηνωμένες Πολιτείες ήθελαν πραγματικά να ελέγξουν το πρόβλημα, δεν θα ήταν δύσκολο να διακόψουν τις παράνομες πηγές εφοδιασμού και να ελέγξουν αυστηρά τα αντίστοιχα συνταγογραφούμενα φάρμακα. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Οι Αμερικανοί πολιτικοί, καθοδηγούμενοι από τα πολιτικά τους συμφέροντα και τις εκλογικές τους στρατηγικές, δεν έχουν εστιάσει στην ουσιαστική λύση του προβλήματος. Αντίθετα, έχουν επιδοθεί σε χειραγώγηση της κοινής γνώμης, μετατόπιση ευθυνών και μέτρα που αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα και όχι τις ρίζες του προβλήματος. Υπήρξαν ακόμη και περιπτώσεις πολιτικοοικονομικής διαπλοκής στον τομέα παραγωγής και διανομής οπιοειδών. Σύμφωνα με την The Guardian, αμερικανικές φαρμακευτικές εταιρείες έχουν επενδύσει τεράστια ποσά για να ασκήσουν πιέσεις στα μέλη του Κογκρέσου. Περίπου το 90% των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων και σχεδόν όλοι οι γερουσιαστές έχουν δεχτεί δωρεές από φαρμακευτικές εταιρείες. Αν και τόσο οι Ρεπουμπλικάνοι όσο και οι Δημοκρατικοί αναγνωρίζουν τη σοβαρότητα του προβλήματος, όταν έρχεται η ώρα της νομοθετικής δράσης, μπλοκάρουν ο ένας τον άλλον, προκειμένου να μην αποκομίσει πολιτικά οφέλη η αντίπαλη πλευρά.

Είναι σαφές ότι η κρίση της φαιντανύλης στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ένα αμιγώς εσωτερικό ζήτημα και δεν έχει καμία σχέση με την Κίνα. Η Κίνα είναι μια από τις χώρες με την αυστηρότερη και πιο αποτελεσματική πολιτική καταπολέμησης των ναρκωτικών στον κόσμο. Παρά το γεγονός ότι η Κίνα δεν αντιμετωπίζει εκτεταμένη κατάχρηση φαιντανύλης στο εσωτερικό της, προχώρησε από το 2019 – κατόπιν αιτήματος των ΗΠΑ – στην κατηγοριοποίηση και ρύθμιση των ουσιών που σχετίζονται με τη φαιντανύλη, καθιστώντας την πρώτη χώρα στον κόσμο που έλαβε αυτό το μέτρο. Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν προχωρήσει ακόμα σε μόνιμη ρύθμιση αυτών των ουσιών. Η Κίνα εφαρμόζει δυναμικά πρόσθετους ελέγχους μέσω του κανονισμού Measures for the Administration of Non-Medicinal Anesthetic and Psychotropic Drugs, διασφαλίζοντας ότι η «ταχύτητα ταξινόμησης δεν υστερεί της ταχύτητας εξέλιξης των ναρκωτικών ουσιών». Παράλληλα, έχει καθιερώσει ένα ολοκληρωμένο ρυθμιστικό σύστημα που καλύπτει όλες τις κατηγορίες και ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού της φαιντανύλης.

Η κινεζική πλευρά έχει συζητήσει σοβαρά το ζήτημα με τις Ηνωμένες Πολιτείες και έχει συνεργαστεί στον τομέα της δίωξης ναρκωτικών. Έχουν γίνει πολλά στον τομέα της ταξινόμησης ουσιών, της ανταλλαγής πληροφοριών, της συνεργασίας σε υποθέσεις, της καταπολέμησης της διακίνησης στο διαδίκτυο και της τεχνολογικής εξέλιξης στην ανίχνευση ναρκωτικών, με σημαντικά αποτελέσματα. Από ηθική και νομική άποψη, η Κίνα έχει συμβάλει τα μέγιστα για να βοηθήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της φαιντανύλης. Ωστόσο, αντί να εκφράσουν ευγνωμοσύνη, οι Ηνωμένες Πολιτείες όχι μόνο δεν το αναγνωρίζουν, αλλά κατηγορούν αβάσιμα και αντιστρέφουν την πραγματικότητα. Πού βρίσκεται η λογική και η ηθική σε αυτό; Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί Κινέζοι χρήστες του διαδικτύου σχολίασαν πως αυτή η κατάσταση θυμίζει την ιστορία του Κύριου Ντονγκούο και του Λύκου.

Ίσως η αμερικανική κυβέρνηση θέλει να εκμεταλλευτεί την ανησυχία της κοινής γνώμης για το ζήτημα της φαιντανύλης και να συνδέσει την επιβολή δασμών με το πρόβλημα κατάχρησης ναρκωτικών στο εσωτερικό της, ώστε να κερδίσει «λαϊκά πολιτικά οφέλη». Ωστόσο, οι Αμερικανοί πολίτες δεν ξεγελιούνται τόσο εύκολα και γνωρίζουν την αλήθεια. Πρόσφατη δημοσκόπηση του ιδρύματος Sihe Zhiyuan στις ΗΠΑ έδειξε ότι η πλειοψηφία των Αμερικανών θεωρεί ότι την κύρια ευθύνη για την κρίση της φαιντανύλης φέρουν τα καρτέλ ναρκωτικών, οι χρήστες και η ίδια η κυβέρνηση των ΗΠΑ, και όχι η Κίνα.

Η επιβολή δασμών με πρόσχημα τη φαιντανύλη, αντί της αντιμετώπισης του πραγματικού προβλήματος, είναι ξεκάθαρη πολιτική εκμετάλλευση και μονομερής εκβιασμός. Αυτή η προσέγγιση όχι μόνο δεν θα λύσει το ζήτημα, αλλά θα επιδεινώσει περαιτέρω την κρίση στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπονομεύοντας παράλληλα την αξιοπιστία και την ηθική εικόνα της χώρας διεθνώς.