Αντικειμενική θεώρηση των διαρθρωτικών προβλημάτων της οικονομίας της Κίνας

(Λαϊκή Καθημερινή Online)Τρίτη 05 Μαρτίου 2024

Τα διαρθρωτικά προβλήματα της κινεζικής οικονομίας κατά τη διάρκεια της οικονομικής ανάπτυξης δεν είναι μοναδικά για την Κίνα αλλά κοινά με άλλων χωρών. Για παράδειγμα, το πληθυσμιακό ζήτημα είναι πλέον παγκόσμιο ζήτημα, με το συνολικό ποσοστό γονιμότητας των ΗΠΑ, της ΕΕ και της Ιαπωνίας να είναι κάτω από 2,1. Το επίπεδο αντικατάστασης των γενεών, και το συνολικό ποσοστό γονιμότητας της Νότιας Κορέας το 2022 είναι ακόμη και 0,78, πολύ χαμηλότερο από το 1,09 της Κίνας. Όσον αφορά το πρόβλημα του χρέους, οι ΗΠΑ βίωσαν έναν «υπερκύκλο χρέους» μετά το 2008 ενώ η Ευρώπη αντίστοιχα τον βίωσε μετά το 2010, παράλληλα τα προβλήματα χρέους των αναδυόμενων οικονομιών και των χωρών χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος είναι αμέτρητα. Όσον αφορά τα ακίνητα, η κρίση των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων μειωμένης εξασφάλισης στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2007 σχετιζόταν με το πρόβλημα των ακινήτων, ενώ η κρίση φούσκας στην Ιαπωνία τη δεκαετία του 1990 εκδηλώθηκε κυρίως στην αγορά ακινήτων και στο χρηματιστήριο.

Η κυβέρνηση της Κίνας μελετά σε βάθος αυτά τα διαρθρωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η κινεζική οικονομία, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές συνθήκες της Κίνας και αξιοποιώντας την εμπειρία και τα διδάγματα των ανεπτυγμένων χωρών. Ήδη από το 2015, η κυβέρνηση της Κίνας διατύπωσε με σαφήνεια την πολιτική της πλήρους εφαρμογής του θεσμού «ένα ζευγάρι μπορεί να αποκτήσει δύο παιδιά», και τον Μάιο του 2021, εφαρμόστηκε η πολιτική «ένα ζευγάρι μπορεί να αποκτήσει τρία παιδιά» μαζί με άλλα υποστηρικτικά μέτρα. Τα τελευταία χρόνια, η Κεντρική Διάσκεψη Οικονομικής Εργασίας έχει επανειλημμένα προτείνει να μειωθεί σταδιακά το κόστος της γέννησης, της ανατροφής και της εκπαίδευσης για να αντιμετωπιστεί ενεργά η γήρανση του πληθυσμού. Το 2017, η κυβέρνηση της Κίνας τόνισε την ανάγκη να εκτονώσει ενεργά αλλά με σύνεση τους κινδύνους χρέους της τοπικής αυτοδιοίκησης και να εξαλείψει τις βασικές αιτίες του παράνομου τοπικού δανεισμού μέσω μεταρρυθμίσεων. Για το πρόβλημα του κινδύνου των ακινήτων, η Κεντρική Διάσκεψη Οικονομικών Εργασιών το 2016 πρότεινε να δοθεί προσοχή στην επίλυση της ανισορροπίας μεταξύ των ακινήτων και της πραγματικής οικονομίας και το 2022 τόνισε ότι είναι απαραίτητο να προωθηθεί η ομαλή μετάβαση του κλάδου των ακινήτων σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης και να διασφαλιστεί η σταθερή ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων.

Η εμφάνιση αυτών των προβλημάτων στην Κίνα είναι αντικειμενικά αναπόφευκτη. Από τη μία πλευρά, η οικονομία της Κίνας έχει μετατοπιστεί από ένα στάδιο ταχύτατης ανάπτυξης σε ένα στάδιο ανάπτυξης υψηλής ποιότητας και είναι πιθανό να εμφανιστούν διάφορα διαρθρωτικά προβλήματα. Όσον αφορά το θέμα των ακινήτων, από το δεύτερο εξάμηνο του 2021, η αγορά ακινήτων της Κίνας έχει αρχίσει να επιταχύνει την έκθεση της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας και της πλεονάζουσας παραγωγής. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το χρέος της κυβέρνησης της Κίνας είναι κυρίως εγχώριο χρέος. Λόγω της οικονομικής και κοινωνικής σταθερότητας της Κίνας, εφόσον η αύξηση του χρέους ελέγχεται αυστηρά και το ύψος του χρέους μειώνεται σταδιακά, μπορεί να γίνει αποτελεσματική και ομαλή απομόχλευση.

Από την άλλη πλευρά, κατά τη διαδικασία αντιμετώπισης των διαρθρωτικών προβλημάτων, η Κίνα βρέθηκε αντιμέτωπη με πολλές δυσκολίες, όπως ο αντίκτυπος της νέας επιδημίας του κορονοϊού και η πρόκληση του επιδεινούμενου διεθνούς γεωπολιτικού περιβάλλοντος, οπότε η δυσκολία επίλυσης των προβλημάτων έχει αυξηθεί σημαντικά. Τα τελευταία χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετώπισαν την Κίνα ως στρατηγικό ανταγωνιστή και έλαβαν διάφορα μέτρα για να την περιορίσουν και να την καταστείλουν. Το 2020, η κυβέρνηση της Κίνας πρότεινε να οικοδομήσει ένα νέο πρότυπο ανάπτυξης που θα περιλαμβάνει τόσο εγχώριους όσο και διεθνείς κύκλους, το οποίο θα συμβάλει στην άμβλυνση των επιπτώσεων των εξωτερικών κλυδωνισμών και της πτώσης της εξωτερικής ζήτησης στο πλαίσιο της αστάθειας και της αβεβαιότητας στη διεθνή κατάσταση. Κρίνοντας από την πραγματική κατάσταση το 2023, παρά την προφανή εξασθένηση της εξωτερικής ζήτησης, η κινεζική οικονομία βασίστηκε στα πλεονεκτήματα της μεγάλης εγχώριας αγοράς και αξιοποίησε πλήρως τις δυνατότητες της εγχώριας ζήτησης για να επιτύχει τους κύριους αναμενόμενους στόχους οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.

Στην Κεντρική Διάσκεψη Οικονομικών Εργασιών το 2023, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας επεσήμανε σε βάθος ότι, εκτός από την αντιμετώπιση των ασταθών και αβέβαιων παραγόντων που προκαλούνται από τη σοβαρή και περίπλοκη εξωτερική κατάσταση, η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας αντιμετωπίζει επίσης ορισμένες δυσκολίες και προκλήσεις, κυρίως λόγω της ανεπαρκούς πραγματικής ζήτησης σε ορισμένους κλάδους και της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας σε άλλους. Πιστεύεται ότι εφόσον η κυβέρνηση της Κίνας λάβει ενεργά και αποτελεσματικά μέτρα, θα μπορέσει να εδραιώσει και να ενισχύσει τη δυναμική της οικονομικής ανάκαμψης της Κίνας και να επιτύχει όλους τους στόχους και τα καθήκοντα.